از سوی هیأت علمی دانشکده علوم قرآنی آمل مطرح شد:
بررسی نظام آموزشی و تعلیم و تربیت امام صادق(ع)
عضو هیأت علمی دانشکده علوم قرآنی آمل همزمان با میلاد پیامبر اکرم (ص) و امام جعفر صادق (ع)، به بررسی نظام آموزشی و تربیتی امام صادق علیه السلام پرداخت.
- به گزارش ایحا از آمل، دکتر جواد فرامرزی عضو هیأت علمی دانشکده علوم قرآنی آمل درخصوص نظام آموزشی و تعلیم و تربیت امام صادق(ع) اظهار کرد:امام جعفر بن محمد الصادق(ع)(83-148ق) را می توان در بین ائمه شیعه علیهم السلام با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی زمان خود، بحق سرآمد آموزش و نظام سیستماتیک تعلیم و تربیت در اسلام دانست تا آنجا که مذهب شیعه در پی سعی و کوشش آن حضرت، به مذهب جعفری نامبردار شد. آنچه که از یافته های تاریخی و روایات امام صادق(ع) بر می آید این است که نظام آموزشی ایشان با توجه به زمان خود بسیار پیشرو بوده است و یقینا با جمع بندی روایات و تحقیقی همه جانبه می توان مکتب آموزشی و نظام تعلیم و تربیت امام صادق را ارایه داد.
وی افزود: یکی از چیزهایی که در مکتب آموزشی امام صادق(ع) وجود دارد و می تواند مورد توجه اساتید و معلمان قرارگیرد، اشاره به ظرفیت وجودی و علمی شاگرد و مستمع در علم آموزی است. این امر که امروزه نیز می توان مصادیقی از آن بدست داد، در روایتی از امام صادق(ع) بازتاب یافته است. امام در این زمینه می فرماید: «لیس احتمال امرنا التصدیق له و القبول فقط، من احتمال امرنا ستره و صیانته عن غیر اهله». هرچند این روایت احتمالا در خصوص امر ولایت و در جهت آموزش به شیعیان است اما از برخی از فحوای روایت به ویژه از جمله غیر اهله می توان معنای عام استنباط کرد و اینکه در امر آموزش بویژه در امور دینی باید ظرفیت مخاطب را در نظر گرفت و به اندازه فهم و درک او، مطلب را در اختیار او قرار داد.
فرامرزی بیان کرد: نکته حائر اهمیت دیگر در نظام آموزشی و تعلیم و تربیت امام صادق(ع)، بحث مربوط به روش است. امروزه این بحث تحت عنوان Methodology و روش شناسی مورد بحث قرار می گیرد و از جایگاه کلیدی در آموزش و پژوهش برخوردار است، در گفتار امام صادق(ع) نیز وجود دارد و آن روایتی است که هشام بن حکم از امام آورده است: سالت اباعبدالله(ع) بمنی خمسمائه حرف من الکلام فاقبلت اقول: یقولون کذا و گذا فیقوا: قل کذا و کذا. امام در پاسخ به هشام بن حکم که از گفتار و اقوال مختلف گروه های مخالف سخن می گوید، امام به او می گوید که اینگونه جواب آنان را بدهد. این کلام امام در وهله اول ناظر بر اصل پاسخگویی و در وهله دوم تناسب پاسخ با سوال و یا شبهه و مرحله آخر چگونگی و روش پاسخ گفتن است.
وی ادامه داد: نکته حائز اهمیت دیگر در امر آموزش و تعلیم و تربیت، تفهیم مطلب و تناسب با استعداد و قوه یادگیری دانش پژوه است. بصورت طبیعی، استاد به نسبت دانش پژوه از مرتبه علمی بالاتری برخوردار است و با توجه به تحقیقات خود به بسیاری از دقائق و رموز آن دانش، علم پیدا کرده است. اما با وجود این، باید در ارایه مطالب به دانش پژوهان سطوح آنان را لحاظ کند؛ مثلا مطلب مربوط به مقطع دکتری را در سطح کارشناسی و یا دبیرستان بیان نکند. در این راستا، امام صادق(ع) با یادآوری روش پیامبر می فرماید: ما کلم رسول الله(ص) العباد بکنه عقله قط؛ یعنی پیامبر(ص) هرگز با مردم با منتهی درجه عقل خود سخن نگفته است. این مطلب بر این نکته تاکید دارد که ملاحظه بلاغت شرط آموزش است؛ چه بسا در بسیاری از موارد نیاز به بسط و توضیح مطلب وجود دارد و در موارد دیگر نیاز به ایجاز و وکوتاه سخن گفتن.
وی گفت: در پایان اینکه موارد فوق تنها گوشه ای ناچیز از نظام آموزشی امام جعفر صادق(ع) است که حتی امروز نیز می تواند به کار اساتید و معلمان در کیفیت تعامل با دانش پژوهان بیاید.
گالری عکس
یادداشت 
نظر دهید