به گزارش ایحا از آمل، حجت الاسلام محمود ابوترابی عضو هیأت علمی دانشکده علوم قرآنی آمل در گفت و گو با خبرنگار ایحاء بمناسبت ولادت با سعادت حضرت معصومه سلام الله علیها به بیان ابعاد شخصیتی حضرت پرداخت.

حجت الاسلام ابوترابی اظهار کرد: در جوامع بشری از آغازین روزی که در آفرینش الهی قلم انشای حضرت آدم (علیه السلام) تقدیر شد، وجود حضرت حوا (علیها السلام) به عنوان جنس مؤنث، عاملی برای تکثیر و انتشار نسل وی مقدر گردید (نساء/آیه 1) و از قبل جعل سنت مودت و رحمت بین آن دو قرین، جامعه با سرشت مهربانی و عشق به یکدیگر شکل گرفته (سوره روم/21) و به توسعه کمی و کیفی، پایدار شد. لذا جهت نقش آفرینی فرزندان آدم و حوا در عرصه های مختلف فردی و اجتماعی، مادی و معنوی، دنیوی و اخروی و ملکی و ملکوتی؛ دختران و پسران، هر دو در ندای حق تعالی با شعار «یا بنی آدم» (اعراف/ 26، 27، 31، و ... ) برای «آبادانی زمین» (هود/61) و عروج از این عالم ملک به «ملکوت»، مورد دعوت قرار گرفته‌اند. (اعراف/ 185)

وی افزود: در طول تاریخ زنان در کنار همسر(خدیجه سلام الله علیها و ساره همسر ابراهیم نبی علیهما السلام)، همپای پدر(فاطمه سلام الله علیها)، در نقش مادر (مادر حضرت موسی سلام الله علیهما)، حامی برادر(خواهر حضرت موسی علیه السلام) و در کنار خانواده(همسران، دختران و مادران انبیاء و اولیاء الهی)، شریک در ابتلائات الهی ایشان و در کنار تربیت عالیه فرزندان در دل مشکلات فردی و اجتماعی و همراه با موانع سنگین مادی و معنوی؛ جهت عرصه به جامعه و نجات اجتماع از ضلالت و جهالت تا پای آبرو و جان مایه گذاشتند. آری، زنان و مکمل مردان در تمامی فراز و فرودها، ایفاگر رسالت الهی بوده و هستند. در این میدان حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها در تأسی از مادر والاگوهر خود حضرت فاطمه صدیقه سلام الله علیها، در جوار پدر و برادر، به عمران و اصلاح محیط نارسای اجتماعی، گاه در پنجره غم‌خواری پدر، زمانی در مقام آموزگار آموزه‌های دینی، و پیوسته در محضر حق تعالی در جلوه‌ی عبودیت خالصانه، در نهایت، در پیشگاه مولایش، ادای حقوق بندگی نمودند.

ابوترابی گفت: حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها، بانویی بهشتی، غرق در عبادت و نیایش، پیراسته از زشتی‌ها و شبنم معطر آفرینش است. شاید یکی از دلایل معصومه نامیدن شدن این بانو، آن باشد که عصمت مادرش حضرت زهرا سلام الله علیها در او تجلی یافته است. بر اساس برخی روایات، این لقب از سوی امام رضا علیه السلام به این بانوی والامقام اسلام وارد شده است؛ چنان که عالم بزرگ شیعه، علامه مجلسی در این‌باره می‌گوید: امام رضا علیه السلام در جایی فرمود: «منْ‏ زار الْمعْصومة فی قمٍّ؛ فله الْجنّة» (زاد المعاد - مفتاح الجنان، ص: 547) و در ثواب زیارت آن بانوی دو عالم فرمودند: «منْ زارها عارفاً بحقّها فله الْجنّة» (بحار الانوار؛ ج48؛ ص 317)

حجت الاسلام ابوترابی در ادامه بیان کرد: در قداست و منزلت حرم قدسی حضرت معصومه در حدیثی مرویّ از امام صادق علیه السلام می‌خوانیم: «إن‏ للّه‏ حرماً و هو مکّة ألا إنّ لرسول اللّه حرماً و هو الْمدینة ألا و إنّ لأمیر الْمؤْمنین حرماً و هو الْکوفة ألا و إنّ قمّ الْکوفة الصّغیرة ألا إنّ للْجنّة ثمانیة أبْوابٍ ثلاثةٌ منْها إلى قمّ تقْبض فیها امْرأةٌ منْ ولْدی اسْمها فاطمة بنْت موسى و تدْخل بشفاعتها شیعتی الْجنّة بأجْمعهم‏»؛ (خداوند حرمی دارد که مکه ‌است پیامبر حرمی دارد و آن مدینه ‌است و حضرت علی علیه السلام حرمی دارد و آن کوفه ‌است و قم کوفه کوچک است که از ۸ درب بهشت سه درب آن به قم باز می‌شود. زنی از فرزندان من در قم از دنیا می‌رود که اسمش فاطمه دختر موسی علیه السلام است و به شفاعت او همه شیعیان من وارد بهشت می‌شوند.) (بحار الانوار، ج 57، ص 228)؛ در حقیقت چون مشیت الهی و قدسیت عالیه بر این حرم امن در دیار خون و قیام تعلق گرفته است؛ شاهد تأثیر بسزای اهل قم در طول تاریخ پیدایشش در جوامع بشری بوده و هستیم.

عضو هیأت علمی دانشکده علوم قرآنی آمل حضرت معصومه را سرچشمه دانش معرفی کرد و گفت: ایشان در خاندانی به دنیا آمد و رشد کرد که هم از نظر وراثت و هم از نظر تربیت زمینه‌های رشد اعلایی در جهات متعدد را برخوردار بود. پدر، برادر و اجداد، همه از معصومین و در معنویت، عبودیت، علم و اخلاق و عمل پاک‌ترین و خالص‌ترین بودند. لذا متأثر از فضایی این چنین، به جایی رسید که حضرت امام رضا علیه السلام از این بانو به «معصومه» یاد کرده و «زیارت» او را عامل استحقاق بهشت برین بر می‌شمارد.

وی همچنین بیان کرد: و از این منظر است که در دانش، کردار و رفتار شاهد جلوه‌گری­های ویژه از آن سرچشمه حقایق هستیم: « حضرت معصومه سلام الله علیها از جمله بانوان گرانقدر و والا مقام جهان تشیع است و مقام علمی بلندی دارد. نقل شده که روزی جمعی از شیعیان، به قصد دیدار حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام و پرسیدن پرسش‌هایی از ایشان، به مدینه منوره مشرف شدند. چون امام کاظم علیه السلام در مسافرت بود، پرسش‌های خود را به حضرت معصومه (س) که در آن هنگام کودکی خردسال بیش نبود، تحویل دادند. فردای آن روز برای بار دیگر به منزل امام رفتند، ولی هنوز ایشان از سفر برنگشته بود. پس به ناچار، پرسش‌های خود را باز خواستند تا در مسافرت بعدی به خدمت امام برسند، غافل از این که حضرت معصومه سلام الله علیها جواب پرسش‌ها را نگاشته بودند. وقتی پاسخ‌ها را ملاحظه کردند، بسیار خوشحال شدند و پس از سپاس‌گزاری فراوان، شهر مدینه را ترک گفتند. از قضای روزگار در بین راه با امام موسی بن جعفر علیه السلام مواجه شده، ماجرای خویش را باز گفتند. وقتی امام پاسخ پرسش‌ها را مطالعه کردند، سه بار فرمود: «پدرش فدایش» . از این منظر است که در دانش و کردار و رفتار شاهد جلوه‌گری­های ویژه از آن سرچشمه حقایق هستیم.

ابوترابی افزود: با شنیدن این خبر؛ کلام نبی مکرم اسلام در حق حضرت فاطمه زهرا سلام الله به ذهن انسان متبادر می‌شود که سه مرتبه فرمودند: «فداها ابوها»؛ و نیز بیان حضرت سجاد در حق عمه‌اش حضرت زینب کبری سلام الله علیها که فرمود: «انت بحمد الله عالمةٌ غیر معلّمة» (بحار الانوار، ج45، ص 199)

محمود ابوترابی در خصوص انتخاب شهر قم از سوی حضرت به عنوان مکان اقامتشان، گفت: شاید گزینش قم توسط حضرت معصومه سلام الله علیها در بیماری سفر به مرو برای زیارت برادر غریبشان، بسبب آگاهی­ از بیانات پیامبر و پدر گرامی و ائمه پیشین در شأن و منزلت دیار قم از ابعاد توجه الهی، جایگاه علمی و انقلابی و ولایی مردمانش بوده و از این لحاظ ملهم به منزلت بلند علمی و معنوی و نقش آفرین آن در تحولات جهانی آینده آن شده و چون به شهر ساوه رسید و بیمار شد و توان رفتن به خراسان را در خود ندید، تصمیم گرفت به قم برود.

وی در خصوص زیارت مأثور درباره حضرت معصومه سلام الله علیها اظهار کرد: از مقامات برجسته حضرت معصومه سلام الله علیها ورود زیارت خاصه آن حضرت از سوی ائمه طاهرین است که مشابه آن را برای حضرت زهرا سلام الله علیها شاهدیم. و به تعبیر استاد عظیم الشأن حضرت آیه الله جوادی آملی حفظه الله تعالی، حین زیارت در رعایت ادب رو به قبر و پشت به قبله‏کردن؛ پیام بلندی در بیان منزلت معنوی این بانو نهفته است: «این ادب حاوی نکته‏ای مهمّ است و آن این‏که قبله حقیقی ولی‏الله و معصوم است. ظاهراً این ادب مخصوص اهل بیت و معصومین مکرّم علیهم‌السلام است و برای غیرمعصوم چنین ادبی ذکر نشده، بلکه ادب در زیارت مؤمنان و اولیا آن است که زائر پشت‏سر، یا بالای سر، رو به قبله به دعا و زیارت مشغول باشد؛ چنان‏که در ادب زیارت حضرت معصومهٍّ، دختر موسی بن‏ جعفر(علیهما‌السلام) آمده است.» (فلسفه زیارت - صفحه 202)

حجت الاسلام والمسلمین ابوترابی در ادامه به بیان سخنان بزرگان در مقام والای حضرت معصومه پرداخت و بیان کرد: در سیره بزرگان شواهد فراوانی را می‌یابیم که تمام برکات وجودی خود و یا رفع معضلات برجسته خود را به برکت توسلات به آن بی بی دو عالم و توجهات حضرتش به خودشان می‌دانند. از باب نمونه، از بیان چند تن از عالمان رهنمود می‌گیریم: صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی، معروف به ملاصدرا، از علما و حکما و فلاسفه بزرگ دوره صفویان است، ملاصدرا، هرگاه در مطالب علمی به مشکلات پیچیده برخورد می کرد، از روستای کهک به زیارت حضرت معصومه علیها السلام می‌آمد، و با توسل به آن بی بی دو عالم، پاسخ مشکلات علمی خود را می‌یافت، و از منبع فیض وجود مبارک حضرت معصومه علیها السلام مستفیض می‌گردید. مرحوم آیه الله العظمی شهاب الدین مرعشی نجفی(ره) مکرر می‌فرمود: هر وقت برای ملاصدرا مشکل علمی یا مطلب مبهمی پیش می‌آمد، در حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها به بی بی متوسل شده، و با استمداد از آن بانوی دو عالم، مشکلش، حل و آسان می‌شد (حضرت معصومه، فاطمه دوم، محمد محمدی، ص 103).

وی افزود: حضرت استاد آیه الله جوادی آملی زید عزه، در پاسخ از این پرسش که چرا در بین 124هزار پیامبر و 14 معصوم، فقط یک زن وجود دارد؟ فرمودند: معلوم نیست که فقط یک زن معصومه وجود مطهره زهرای مرضیهٍّ (علیهما السلام) داشته باشیم و دلیلی برای عدم عصمت بعضی زن‌های دیگر، نظیر زینب کبرا و حضرت فاطمه معصومه سلام اللّه علیهما وجود ندارد. و درباره این مسئله که همه 124 هزار پیامبر مرد هستند، باید گفت که نبوّت و رسالت به کارهای اجرایی نیاز دارد و خصوصیات بدنی و جسمی مردها به گونه‏ای است که تاب تحمل این وظیفه سنگین را دارند. از طرفی، پشتوانه نبوت و رسالت مقام ولایت است و کمال انسان، رسیدن به مقام «ولی اللّه» است که این مقام، به مرد یا زن اختصاص ندارد. زنان بزرگی چون آسیه، مریم، حضرت زهرا، زینب کبرا و حضرت معصومه سلام اللّه علیهنّ بوده‏اند که هر یک با حفظ مرتبه و درجه خاص خود، می‏توانند به مقام ولایت رسیده باشند. نبوت و رسالت امری اجرایی است و دلیل اینکه زنی به مقام نبوت نرسید، این است که پیامبر باید با همه افراد جامعه تماس بگیرد یا در جنگ و مسائل دیگر، فرماندهی را به عهده بگیرد که این کار برای زنان دشوار است، پس اگر همه پیامبران مرد بودند، به این معنی نیست که این مقام و کمال معنوی مخصوص مردان است، بلکه کمال معنوی به ولایت اختصاص دارد که در ولایت الهی میان زن و مرد تفاوتی نیست و هر دو می‏توانند «ولی‏اللّه» باشند. (نسیم اندیشه، دفتر اول، ص83 – 84)

این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه بیان کرد: حضرت آیه الله مظاهری می فرماید: [حضرت معصومه] بانویى است که شأن و مقامى عالى نزد خداى متعال دارد. بانویى که دختر امام، خواهر امام و عمه امام است. بانویى که برکات حوزه علمیه قم از گذشته تا به حال، به واسطه وجود مکرمه او است. (مظاهرى، حسین، زندگانى چهارده معصوم علیهم السلام، ص138)

وی ادامه داد: حضرت امام خمینی رحمة الله علیه؛ که در این ایام در آستانه رحلت جانسوز وی، قرار داریم می‌فرمایند: این (مردم) حضرت‏ معصومه‏ را دختر امام خودشان مى‏دانند که آستانش را مى‏بوسند. آستانه هم یک خرده طلاست؛ یک خرده آهن است، این آهن و طلا را چرا مى‏بوسند؟ خیلى آهن و طلا توى دنیا هست. خوب لیره هم دستشان مى‏آید، هیچ وقت مى‏بوسند؟! این انگیزه علاقه مردم به مبادى است. چرا «حجر الأسود» را مى‏بوسید و لمس مى‏کنید و به او تبرک مى‏جویید؟ چرا دور یک خانه سنگى و گلى، میلیونها مردم هر سال مى‏روند و طواف مى‏کنند؟ [چون‏] انگیزه، انگیزه الهى است. هر چه مربوط به دستگاه خدا باشد احترام دارد. (صحیفه امام، ج 9، ص 534)

حجت الاسلام ابوترابی در پایان درخصوص رحلت کریمه اهل بیت علیها سلام بیان کرد: امام رضا علیه السلام که در خراسان بود، به خواهرش سیّده طاهره فاطمه معروف به «معصومه‏» نوشت که به او ملحق شود زیرا فاطمه سخت مورد توجه حضرت بود و زیاد او را دوست مى‏داشت. وقتى نامه به دست فاطمه رسید آماده سفر شد و به سوى امام به راه افتاد. وقتى به ساوه رسید مریض شد. از فاصله بین ساوه و قم سؤال کرد، به او گفتند ده فرسخ راه است. پس دستور داد او را به قم ببرند و وقتى به قم رسید، در منزل موسى بن خزرج فرود آمد که افسار شتر او را داشت و او را به خانه برد و هفده روز در آنجا ماند، سپس بدرود حیات گفت. موسى به تجهیز او پرداخت و در زمینى که مال خودش بود او را دفن کرد و روى آن مقبره سقفى از نى ساخت. قبر اینچنین بود تا سیّده زینب دختر محمد بن على الجواد؛ قبّه‏اى در بالاى آن ساخت (حیاة الامام موسى بن جعفر، ج 2، ص 439) و مرقد پاک او عزیزترین مکان براى عبادت و مرقدهاى مطهر در اسلام گردید همان گونه که این شهر مقدس به صورت مرکز علوم و دانشگاهى از دانشگاه‌هاى علوم اسلامى جهان در آمد. (قرشى، باقر شریف، پژوهشى دقیق در زندگانى امام على بن موسى الرضا علیه السلام، ؛ ج‏2 ؛ ص550 - 551)