به گزارش ایکنا از قم، حجت‌الاسلام والمسلمین رحمان عشریه، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در پیش‌نشست علمی «حیات طیبه علمای جهان اسلام» که شامگاه ششم خردادماه در سالن جلسات دانشکده علوم قرآنی قم برگزار شد، گفت: محور حیات طیبه در زندگی انسان شاخص، یعنی همه‌ چیز باید به‌سوی زندگی و حیات سوق یابد، شما در سرتاسر قرآن، هرجا که نظاره کنید، محوریت خدمت انسان و توان او را در حیات طیبه خواهید یافت، اگر در زندگی انسان پاکی نباشد، هر چیز دیگری که در زندگی او ظهور پیدا کند، خاصیت بی‌فایده‌ای خواهد داشت و هیچ اثری نخواهد گذاشت و یک انسان خبیث، هر مقدار که رشد کند، هر مقدار قدرت و توانایی کسب کند، جوهرش پلید باقی خواهد ماند.

وی با بیان معانی دو واژه طیب و طاهر افزود: واژه «طیبه» حدود ۵۰ بار در قرآن به‌کار رفته است، انواع و اقسام مختلف حیات در قرآن دیده می‌شود؛ حیات دنیایی، حیات برزخی، حیات آخرتی، حیات طیبه و حیات معنوی که این‌ها عناوینی هستند که در قرآن ذکر شده‌اند. در قرآن واژه‌هایی، چون «طیب» و «طاهر» وجود دارند که مترادفات دیگری نیز در کنار آن‌ها آمده است، اما چه تفاوتی میان این دو کلمه وجود دارد؟ آنچه با عنوان «طاهر» و «طهارت» نام برده می‌شود، یعنی ذاتاً پلید نیست، اما لزوماً مطلوب هم نیست، بسیاری از چیز‌ها پاک هستند ولی جایگاهی ندارند، اما «طیب» همراه با یک مقام و یک ارزش است که فرد می‌تواند آن را در زندگی خود کسب کند.

جایگاه کلمه «طیب» در قرآن

این استاد دانشگاه با اشاره به جایگاه این کلمات در قرآن بیان کرد: در آیات قرآن، معادل «طیب»، واژه «طاهر» به‌کار رفته است که در میان آیات قرآن، مهم‌ترین آیه‌ای که در وصف اهل‌ بیت(ع) شمرده شده، آیه تطهیر است؛ این آیه والاترین جایگاه را دارد، به‌گونه‌ای که همه مسلمانان، چه شیعه و چه اهل سنت، از آن بهره می‌برند، این آیه در راستای طیبات قرار دارد، در فارسی نیز «طیبات» ممکن است واژگانی همخوان با زبان عربی داشته باشد، نظیر پاک، پاکیزه، حلال، مبارک، نیکو، پسندیده، خوشایند، گوارا و مفید. 

وی ادامه داد: اگر کسی در قرآن جست‌و‌جو کند، موج عظیمی را خواهد یافت که قرآن به آن اشاره دارد، این حقیقت در زندگی بزرگان ما ظهور و بروز داشته است، به‌گونه‌ای که می‌توان آن را در سیره‌ آنان مشاهده و درک کرد، کنگره‌ای که برگزار شده، توانسته است بسیاری از عالمان اسلامی را ارزیابی کند، ثبت کند و در سطح جهان اسلام ارائه دهد.

عشریه گفت: در آیه ۷۲ سوره توبه نیز بیان شده است: «خَالِدِینَ فِیهَا وَمَسَاکِنَ طَیِّبَةً»، که مساکن هم مصادیق دنیا و آخرت را دربرمی‌گیرد، در برخی آیات دیگر، اصل این ماجرا به نقطه‌ای می‌رسد که مسکن پاک، آلوده نیست. حتی واژه «طیبه» را در برخی آیات، معادل «لا اله الا الله» دانسته‌اند، در روایات فراوان از معصومین(ع) آمده است که اولاد طاهر ایشان، حامل این حیات‌اند، آنان کسانی هستند که در اثر عمل صالح و پاک، از سوی خداوند حیات طیبه را به‌عنوان موهبتی دریافت کرده‌اند.

وی با بیان اهمیت اینکه انسان باید خود را همواره در محضر خدا ببینید، اظهار کرد: مؤمن باید به وعده‌های الهی ایمان داشته باشد، باور کند که اگر در مسیر توحید قدم نهاده، در مسیر اطاعت و در سختی‌ها افتاده است، خداوند بی‌شک وعده‌های خود را محقق خواهد کرد. سوره نور، آیه ۶۱، نیز بر همین موضوع تأکید دارد: «فَإِذَا دَخَلْتُمْ بُیُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَى أَنْفُسِکُمْ تَحِیَّةً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُبَارَکَةً طَیِّبَةً کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الْآیَاتِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ؛ پس هرگاه به خانه‌هایی که ذکر شد وارد شدید، بر خودتان سلام کنید که درودی است از سوی خدا درودی پربرکت و پاکیزه، خدا این‌گونه آیات را برای شما بیان می‌کند تا بیندیشید.» 

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم بیان کرد: در روایات و احادیث نیز اهل‌ بیت(ع) به‌عنوان مقامی بالاتر از طیب معرفی شده‌اند، اگر کسی از اهل بیت(ع) سؤال کند که ما همیشه به شما دسترسی نداریم، چه کنیم؟ اهل بیت(ع) فرموده‌اند: «مؤمن را ببینید، زیارت یک مؤمن، زیارت ماست، چراکه مؤمن نوری از اهل بیت(ع) را در خود دارد.»

آیت‌الله بهجت دارای حیات طیبه بود

وی با معرفی یکی از عالمانی که از حیات طیبه برخوردار بود، اظهار کرد: آیت‌الله بهجت، فردی بود که با نگاهی خاص، نور خاصی را در وجود افراد تشخیص می‌داد، نوری که به نحوه ارتباط آن فرد با امام زمان(عج) بستگی داشت، ایشان میزان حلول و نزدیکی آن فرد را به امام تشخیص می‌دادند، حتی گاهی اوقات، به برخی افراد توصیه می‌کردند که در ساعت مشخصی در حرم باشند زیرا حضرت حجت در آن ساعت حضور خواهند داشت و این ارتباط را همیشه باید تقویت کرد، همیشه باید در جوار این حقیقت بود و دور نشد.

وی افزود: کتاب «حضرت حجت» که در خصوص حالات آیت‌الله بهجت نوشته شده است، یک اثر بسیار ارزشمند است که توصیه می‌کنم حتماً مطالعه کنید، این کتاب حاصل ۳۰ سال تحقیق است و بیش از ۶۰۰ صفحه دارد، در میان مطالعات بسیار، این کتاب نکات عمیقی را درباره آیت‌الله بهجت و ارتباط ایشان با امام زمان(عج) آشکار می‌کند.

عشریه تصریح کرد: پس اگر کسی بخواهد خود را در مسیر طیبات حفظ کند، باید مراقبت کاملی داشته باشد، فردی که در مسیر هزاران سنگ و مانع قرار دارد، اگر بتواند از همه آن‌ها عبور کند، به حقیقت به حیات طیبه خواهد رسید، در نماز شب نیز، این موهبت‌ها و هدایا از سوی خداوند عطا می‌شود و بزرگ‌ترین کرامت، نه در امور خارق‌العاده، بلکه در زیستن شب و روزی است که در آن ظلم، گناه، دروغ، فساد، و خباثت راهی ندارد و این موهبتی است که در زندگی بزرگان ما جاری بوده است.

وی با طرح این موضوع که علت مقامات بلند آیت‌الله بهجت چه بود، اظهار کرد: شاید برخی تصور کنند که این کرامت از هزاران ذکر و تکرار نماز نشئت گرفته است، اما حقیقت، در دو نکته‌ای نهفته بود که ایشان به آن پایبند بودند؛ نخست، گناه نکردن؛ خود فرموده بود که به یاد ندارد گناهی کرده باشد، دوم، نگهبانی از قلب؛ او اجازه نداد بیگانه بر قلبش وارد شود، همین بود که در جوار امام قرار گرفت، به امام نزدیک شد و حقیقت را دریافت.

محورهای کنگره «حیات طیبه»

این استاد دانشگاه تأکید کرد: در وصف بزرگان، آنچه از زوایای پنهان زندگی آنان بازگو می‌شود، حقیقتی است که باید به دقت بررسی شود، علما چگونه زیسته‌اند؟ چه مسیری را پیموده‌اند؟ آنچه هنوز باز نشده، باید گشوده شود تا جامعه نیز از حیات طیبه آنان بهره‌مند شود، این نکته، در نشست‌های کنگره بررسی خواهد شد؛ چگونگی انتقال این حیات طیبه به جامعه، عدالت‌طلبی، همبستگی، و اخلاق اجتماعی، همه از محور‌های اساسی است.

وی در پایان یادآور شد: بزرگان این حقیقت را متذکر شده‌اند که امام زمان(عج) حاضر است، اما قلب‌های آلوده مانع از مشاهده او می‌شود، آنان که ارتباطی حقیقی با حضرت برقرار کرده‌اند، پیام او را در قلب خویش می‌شنوند، نور هدایت را دریافت می‌کنند و گام در مسیر روشن حق برمی‌دارند.

یادآور می‌شود، نخستین کنگره ملی «حیات طیبه»، اول آبان‌ماه سال جاری برگزار خواهد شد و مهلت ارسال مقاله به این کنگره تا اول مهرماه است.