بررسی نقش دعا در شرح صدر با تکیه بر آیات سوره انشراح
نشست تخصصی با عنوان « نقش دعا در شرح صدر با تکیه بر آیات سوره انشراح » با ارائه دکتر حسنعلی نوروزی از اساتید هیات علمی دانشکده برگزار شد . در این نشست دکتر نوروزی به بیان سخنانی در مورد نقش دعا در شرح صدر پرداختند .دکتر نوروزی ابتدا شهادت حضرت فاطمه الزهراء (س) را به امام عصر (عج) و همه عزیزانی که در سالن حضور داشتند تسلیت عرض کردند . و برای شروع مبحث چند حدیث بیان داشتند .
بعد ایشان اشاره نمودند که دعا نقش زیادی در شرح صدر و زندگی انسان دارد . در قرآن به صراحت آمده « لئن شکرتم لازیدن لکم » اگر شکر الهی را به جا آورید خداوند خودتان را زیاد می کند یعنی شما به لحاظ وجودی توسعه پیدا می کنید در معنای شرح صدر آمده به معنای گشایش و ظرفیت گشایش وجودی . حتی امروزه یکی از مولفه هایی که در بحث مدیریت اسلامی و مدیریت دینی مطرح می شود همین مساله شرح صدر است آن مدیر یک موسسه و یک اداره در صورتی می تواند مدیر موفقی باشد که آستانه تحمل او در برابر سختیها ، اعتراضات ، تقاضاها ، مشکلات و ناملایمات بالا باشد اگر ظرفیت او کم باشد ذیق باشد کم حوصله باشد توان مدیریت بر زیر مجموعه خود را ندارد . بنابراین شرح صدر عبارت است از گسترش ظرفیت فکری و روحی انسان که اگر این خصیصه برای انسان حاصل شود همه شاخص های دیگر یک مدیر از مدیریت خانه و خانواده بگیرید تا مدیریت یک کشور و یا ریاست جمهوری و یا رهبر ی را در برمیگیرد و طبعا هر چه این مسئولیت بیشتر می شود ظرفیت وجودی آن شخصی که مسئولیت آن بیشتر است را می طلبد که بیشتر باشد .
ایشان در ادامه بیان داشتند که چه عواملی باعث می شود که ظرفیت وجودی افراد بیشتر شود ، توسعه یابد اشاره کردیم متناسب با بحث خود قرآن و روایات آمده است . قرآن و یا نور الهی و وحیانی باعث اتصاع ظرفیت در دل انسان می شود و باعث توسعه ظرفیت وجودی انسان می شود . انابه این شکلی است . شکر این شکلی است . دعا این شکلی است . دعا باعث می شود .لذا حضرت موسی (ع) فرمودند که : « قال رب اشرح لی صدری و یسرلی امری واحلل عقده من لسانی یفقهوا قولی » « خدایا شرح صدر به من عطا کن سینه ام را برایم بگشا ، و کارم را برایم آسان گردان ؛ و گره از زبانم بگشای ؛ تا سخن مرا به طور عمیق بفهمند . » تا آخر آیه و یا سوره انشراح خداوند متعال این را به عنوان یک نعمت ارزشمند می دانند و به پیامبر می فرمایند نگران چه هستید الم نشرح لک صدرک من سینه شما را گشایش ندادم . ظرفیت شما را گشایش ندادم . ظرفیت وجودی شما را بالا نبردم . لذا پیامبر اسلام در مقابل آن دسیسه ها ، مشکلات و گرفتاریهایی که دشمنان ایجاد می کردند بر پیامبر اسلام و یا آن ناملایماتی که در اثر آن فترتی که در ارسال وحی به پیامبر اسلام ایجاد شده بود که محتوای سوره ضحی است که می فرماید : « و الضحی و لیل اذا سجی ما ودعک ربک و ما قلی و ... » که خداوند می فرماید : پیامبر شما را رها نکردیم شما را به امان خود رها نکردیم . همیشه و همواره توجه خدای متعال به سوی پیامبر اسلام است . در مقابل این مشکلات ، ناملایمات ، سختی ها و دسیسه های دشمنان از مشرکان و یهودیان و مسیحیان و منافقان گرفته تا هر که باشد کم نیاوری و ظرفیت وجودی تو بسیار بالاست نام تو را در جهان بلند آوازه می کنیم و رفعنا لک ذکرک ، ذکر عالم در کل جهان این خواهد بود که به محض اینکه اسم مبارک شما را می شنوند صلوات و دورود نثار می کنند . و رفعنا لک ذکرک ذکر تو نام تو و یاد تو در عالم بلند می کنیم . بلند آوازه ات می کنیم . تو در جهان مشهور و معروف می شوی .
ایشان در ادامه فرمودند که امروزه ما می بینیم از صدر اسلام تا به امروز و تا پایان عمر دنیا پیامبر عظیم الشان ما و نام او بر سراسر عالم می درخشد ورد زبان تمام مومنین و مومنات است لذا فرمود الم نشرح لک صدرک آیا به تو شرح صدر ندادیم این شرح صدر یعنی همان صیحه وجودی در مقابل زیق است افرادی که کم حوصله هستند تا یک مقدار سختی می بینند تا یک ناگواری می بینند تا یک مصیبتی به آنها می رسد زبان به شکایت و گلایه می گشایند . بنابراین افراد کم حوصله هستند کم ظرفیت هستند توان تحمل ناملایمات و ناسازگاریهای زندگی را ندارند . از خانه و خانواده گرفته تا محیط بیرون اجتماع و گرنه افرادی که ارتباط دارند با معنویات با دعا با مناجات با جلسات ذکر حضرت فاطمه زهرا (س) ذکر پیامبر اسلام و ذکر ائمه اطهار و ذکر آقا امام زمان (عج) اینها وجود انسان را توسعه می بخشد . تحمل انسان را بالا می برد و به انسان شرافت می بخشند . دعا این شکلی است قرآن این شکلی است انابه این شکلی است . و در مورد هر کدام از این موارد آیه قرآن داریم . ذکر این شکلی است که « یا ایها الذین آمنوا استجیبوا لله اذا دعاکم لما یحیکم و ... » یعنی پاسخ مثبت به درخواست خداوند متعال پاسخ مثبت به درخواست خداوند متعال موجب گشایش سینه می شود . موجب گشایش ظرفیت وجودی انسان می شود . ایشان عنوان نمودند که مقاله ای در این زمینه آماده کردند که تمام موارد بالا و بیشتر در آن عنوان شده است .
در این نشست با هماهنگی قبلی سه عنوان کتاب « زخمی لبخند نوشته خانم زهرا یوسفان » ، « پرواز پای دماوند برگرفته از تاریخ شفاهی زندگی شهید دانشمند دکتر محسن فخری زاده نوشته محمدحسین علی جان زاده » و « صور نوشته حسینعلی جعفری » به ترتیب توسط آقایان حسن احمدی فر ، عباس سوری و دانیال بهمنی مطالعه و برای دوستانشان ارائه گردید .