ضرورت و اهمیت نگارش مقدمه در پژوهش، از دیدگاه دکتر زهره اخوان مقدم
دکتر زهره اخوان مقدم، دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم؛ به تبیین اهمیت و ضرورت نگارش مقدمه در یک پژوهش، پرداخت.
اخوان مقدم بیان داشت:در این سال‌های متمادی که به فضل الهی شاید بیش از۱۰۰ پایان‌نامه را راهنمایی کرده‌ام، کمتر دانشجویی را دیدم که به اهمیت مقدمه در پژوهش اشراف داشته‌باشد، و یا مقدمه را درست بنویسد.
ایشان افزود: اغلب ما فکر می‌کنیم مقدمه یک بخش زائد، یا نمایشی است و بود و نبود آن فرقی ندارد. این تصور، بسیار غلط است و موجب می‌شود دنبال رفع نقص هم نباشیم!
دانشیار دانشگاه به ۱۰ نکته زیر در باره مقدمه اشاره نمود.
-مقدمه ویترین کار شماست. هیچ فروشنده‌ای، با ویترین بد، مشتری‌ها را فراری نمی‌دهد. در زیبایی و کمال ویترین خود بکوشید.
-مقدمه،حدّفاصل تحقیقات قبلی و تحقیق فعلی است و گویا این خلأ و شکاف را پر می‌کند. یک تابلو از اطلاعات قبلی ارائه می‌دهد تا به فضای تحقیق فعلی برسد. گویا ارائه اطلاعات زمینه‌ای است؛ ولی نه اطلاعات خیلی دور. همین زمینه‌های نزدیک.
-در برخی از شیوه‌نامه‌های پایان‌نامه یا مجلات، عنوانی هست بدین صورت:«مرور ادبیات تحقیق». اصطلاح قشنگی است و همین نکته‌ای است که در شماره ۲ گذشت.
-مقدمه گویا جواب «چرا این تحقیق؟» است. لذا باید این سؤال خواننده را با مقدمه پاسخ دهید و اهمیت موضوع تحقیق را روشن نمایید.
-بعد از مرور کوتاه، نوبت ذکر پیشینه، و بیان نوآوری است؛ یعنی تفاوت تحقیق شما را با پژوهش‌های قبلی روشن می‌کند. البته این نکته در مقدمه مقاله لازم است ولی در پایان‌نامه، اگر پروپوزال تحقیق، در ابتدا ذکر می‌شود، خود شامل پیشینه هست و نیازی به تکرار نیست.
- مقدمه همینطور که از اسمش پیداست، مقدمه است نه اصل تحقیق.پس هیچیک از نتایج و یافته‌ها نباید در مقدمه بیاید.
-با توجه به نکته ۶ جواب این سوال روشن‌تر می‌شود که:«مقدمه را چه زمانی بنویسیم؟ اول تحقیق؟ یا آخر؟»
بنظرم اول بنویسید بهتر است چون بارها دیده‌ام کسانی که آخر کار مقدمه می‌نویسند، ناخودآگاه، یافته‌ها را در مقدمه می‌آورند. (به عکس چکیده که قطعا باید آخر کار نوشته‌شود).
-حجم مقدمه چقدر باشد؟ در مقاله یک صفحه (با فونت ۱۴) و در پایان‌نامه و رساله حدود سه صفحه. مقدمه نیم صفحه‌ای این پیام را به خواننده مخابره می‌کند که: من محقق، نه ادبیات تحقیقم را می‌دانم، نه اهممیت آنرا، و نه هدفم را.
-آیا در مقدمه گزارش اصل تحقیق و چشم‌انداز لازم است؟ جواب: حتما. اگر مقاله است که یک جمله کافیست مثلا: این مقاله ضمن بیان ... می‌خواهد به ...برسد. اگر پایان‌نامه است که بر اساس پروپوزال، معلوم است چند فصل دارید. پس حتما تعداد فصول و عنوان آنها را مطرح کنید. جزئیات لازم نیست. مثلا با این جمله: این پژوهش در سه فصل تدوین یافته‌است. در فصل اول با عنوان ... به ...توجه می‌شود. عنوان فصل دوم ...است و در آن از ...سخن به میان می‌آید. و الی آخر.
-روش تحقیق هم معمولا در مقدمه ذکر می‌شود و می‌توان در یکی دو سطر آنرا معرفی نمود.
وی افزود: لطفا در مورد نوشتن مقدمه، بیشتر بخوانید و بیشتر بدانید. به این متن کوتاه اکتفا نکنید. هر چیزی در این دنیا نیاز با آموزش و یادگیری دارد. سرچ کنید و یاد بگیرید!
زهره اخوان‌مقدم
دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
گالری عکس
.jpg)
یادداشت 
