به گزارش ایحا، در این دیدار، رؤسای دو دانشگاه ضمن معرفی ظرفیت‌ها، گزارشی کوتاه از عملکرد و دستاوردهای علمی، آموزشی و پژوهشی این مراکز ارائه کردند.

 

در ابتدای این نشست، حجت‌الاسلام روح‌الله شاکری، رئیس دانشگاه معارف اسلامی گفت: در گذشته استادان معارف اسلامی از سراسر کشور یا به‌واسطه‌ی شناخته‌شدن در محافل علمی و یا از طریق حوزه‌های علمیه جذب می‌شدند. اما متأسفانه این شیوه چندان پاسخگوی نیازهای دانشگاه‌ها نبود. ازاین‌رو، در سال ۱۳۸۵ نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، از شورای عالی انقلاب فرهنگی درخواست کرد تا مرکزی ویژه برای تربیت مدرسان معارف اسلامی ایجاد شود.

 

وی افزود: در حال حاضر، نزدیک به ۸هزار استاد در سراسر کشور به تدریس این دروس (میان ۱۴ تا ۱۶ واحد) مشغول‌اند که از این تعداد، تنها حدود ۱۵۰۰ نفر عضو هیئت علمی هستند و ۶۵۰۰ نفر دیگر به‌صورت حق‌التدریس فعالیت می‌کنند.

 

رئیس دانشگاه معارف اسلامی همچنین با بیان آماری از تعداد فارغ‌التحصیلان در مقطع دکتری بیان کرد: خوشبختانه از زمان تأسیس دانشگاه معارف تاکنون، بیش از هزار نفر در مقطع دکتری فارغ‌التحصیل شده‌اند که بنا بر آمار سه چهار ماه گذشته، بیش از هفتاد درصد آنان در مراکز آموزش عالی کشور، اعم از وزارت علوم، دانشگاه آزاد اسلامی و دیگر مؤسسات آموزش عالی، جذب شده‌اند. در مقطع کارشناسی ارشد نیز، بیش از پانصد نفر فارغ‌التحصیل داشته‌ایم که نیمی از آنان در آموزش و پرورش یا مراکز کم‌برخوردار کشور جذب شده‌اند؛ مراکزی که معمولاً امکان بهره‌مندی از استادان تراز اول را ندارند.

 

وی این دانشگاه را موفق در راستای رسیدن به اهداف و چشم‌اندازهای خود دانست و عنوان کرد: این دانشگاه تا امروز در تحقق اهداف خود موفق بوده است؛ چراکه فارغ‌التحصیلان دکتری آن، که شمارشان از ۴۰۰ نفر فراتر رفته، اکنون در عرصه آموزش معارف اسلامی به‌عنوان استادانی برجسته و اثرگذار شناخته می‌شوند. این توفیق از آن روست که دانشجویان دکتری در این دانشگاه افزون بر گذراندن ۳۶ واحد درسی، ملزم به شرکت در ده‌ها کارگاه تخصصی نیز هستند تا از مهارت‌های لازم برای تدریس در دانشگاه‌ها برخوردار شوند؛ زیرا تربیت مدرس معارف شرایط و الزامات ویژه‌ای دارد.

 

دکتر شاکری یکی دیگر از رسالت‌های مهم دانشگاه معارف اسلامی را تدوین متون درسی و کمک‌درسی در حوزه معارف خواند و ابراز کرد: تاکنون بیش از ۳۵۰ کتاب در این زمینه تألیف و منتشر شده است. وظیفه تأمین و تدوین محتوای آموزشی برای دانشجویان کارشناسی ـ شامل دروس اندیشه اسلامی، اخلاق، تفسیر و... در اساسنامه دانشگاه به صراحت ذکر شده است. در گذشته این کار در قالب مرکز مستقلی انجام می‌شد، اما اکنون در معاونت پژوهشی دانشگاه پیگیری می‌شود و در همکاری با نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، متناسب با نیازها و تحولات جدید ادامه دارد.

 

وی در ادامه با تبیین فعالیت‌های این دانشگاه در حوزه پژوهش اظهار کرد: در حوزه پژوهش، دانشگاه معارف از پیشگامان انتشار مجلات علمی‌پژوهشی در قم به‌شمار می‌رود. در حال حاضر، پنج مجله علمی‌پژوهشی معتبر و دو مجله علمی‌ترویجی منتشر می‌کند و در مجموع هفت فصلنامه تخصصی در اختیار دارد که بخش عمده‌ای از آن‌ها در ردیف مجلات معتبر کشور قرار دارند.

 

رئیس دانشگاه معارف اسلامی تصریح کرد: چالشی که در گذشته وجود داشت این بود که فارغ‌التحصیلان دانشگاه معارف در دانشگاه‌های تیپ یک و دو جذب نمی‌شدند. خوشبختانه با تدابیری که در دولت اخیر اندیشیده شد، دانشگاه معارف اسلامی با حفظ هویت و نظارت نهاد نمایندگی، ذیل وزارت علوم قرار گرفت. این امر موجب شد تا فارغ‌التحصیلان بتوانند در همه سطوح دانشگاهی، از تیپ یک تا چهار، به‌طور رسمی جذب شوند.

 

وی از جذب ۳۰نفری دانشجو در مقطع دکتری در این دانشگاه خبر داد و گفت: اکنون نیز افتخار دانشگاه آن است که در آزمون دکتری هر سال، میان ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ نفر شرکت می‌کنند، اما نهایتاً ۳۰ نفر پذیرش می‌شوند؛ یعنی تنها نخبگان برگزیده موفق به ورود می‌گردند. بسیاری از دانشجویان دکتری دانشگاه معارف، هم‌اکنون در حوزه‌های علمیه کرسی‌های تدریس مکاسب و کفایه دارند و در عرصه علمی کشور اثرگذارند.

 

دکتر شاکری تصریح کرد: این یعنی ما توانستیم بدنه‌ای از فضلای برجسته حوزه را جذب کنیم و آن‌ها را به‌عنوان مدرس وارد دانشگاه کنیم. این امر برای ما اهمیت بسیاری دارد؛ چراکه صرف برخورداری از مباحث معرفتی و علمی کافی نیست. ازاین‌رو، حدود چهار تا پنج سال پیش بازبینی جدی در برنامه‌ها انجام شد و تلاش شد مهارت‌های عملی و تدریسی نیز به سرفصل‌ها افزوده شود. شاخص‌های مدرسی، مخاطب‌شناسی و سایر مهارت‌های لازم برای تدریس به دوره‌ها اضافه شد تا علاوه بر مباحث بینشی، جنبه‌های مهارتی نیز تقویت شود.

 

وی گفت: خوشبختانه، با گذشت نزدیک به ۱۹ سال از تأسیس دانشگاه (از سال ۱۳۸۵ تاکنون)، توانسته‌ایم به موفقیت‌های قابل توجهی دست یابیم؛ به‌گونه‌ای که بیش از ۷۱ درصد فارغ‌التحصیلان دکتری و حدود ۵۰ درصد فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد جذب مراکز آموزش عالی شده‌اند. این شاخص‌ها قطعاً می‌تواند معیارهای خوبی برای سنجش موفقیت دانشگاه باشد.

 

دکتر شاکری ضمن اشاره به تعداد اساتید هیئت علمی و مدعو این دانشگاه افزود: تعداد اعضای هیئت علمی ما نیز در حال افزایش است. تاکنون حدود ۳۰ نفر درخواست شده و تعدادی از اساتید وابسته نیز در حال قرارداد بستن هستند. در مجموع، بیش از ۱۰۰ استاد از مراکز مختلف در دانشگاه مشغول به فعالیت خواهند شد تا توان آموزشی و پژوهشی دانشگاه تقویت شود.

 

رئیس دانشگاه معارف اسلامی همچنین اعلام آمادگی این مجموعه دانشگاهی را با دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم جهت همکاری در زمینه‌های گوناگون اعلام و بیان کرد: لازم است تأکید کنم که دانشگاه همواره آماده همکاری در بخش‌های مختلف است؛ از راهنمایی پایان‌نامه‌ها گرفته تا همکاری در مجلات و همایش‌های علمی و پژوهشی. این همکاری‌ها برای ما حیاتی است؛ زیرا رسالت آموزشی ما شبیه یکدیگر است.

 

در ادامه این نشست صمیمانه، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد نقیب، رئیس دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم ضمن بیان تاریخچه تاسیس این دانشگاه گفت: دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در سال ۱۳۶۲ تحت عنوان «مدرسه قرآنی» توسط سازمان اوقاف و امور خیریه تأسیس شد. به تدریج، در سال ۱۳۶۸ این مجموعه به «دانشکده علوم قرآنی تهران» ارتقا یافت. به این دانشکده اجازه داده شد که دانشکده‌های وابسته در سراسر کشور ایجاد کند؛ به‌گونه‌ای که دانشکده‌هایی در شاهرود، قم و اصفهان در کنار دانشکده علوم قرآنی تهران شکل گرفتند.

 

وی افزود: اساسنامه دانشگاه نیز همانند دانشگاه معارف اسلامی، در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شد. در سال ۱۳۸۷، وزارت علوم با ارتقای این دانشکده به «دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم» موافقت کرد. از این سال، سازمان مرکزی دانشگاه در قم مستقر و 18 دانشکده علوم قرآنی در سراسر کشور مشغول تربیت و تعلیم دانشجویان قرآنی می باشد.

 

رئیس دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم ضمن اشاره به این موضوع که این دانشگاه به‌طور کامل موقوفه است، اظهار کرد: تحصیل در این دانشگاه به صورت رایگان انجام میشود. و امکانات رفاهی همچون خوابگاه و تغذیه نیز با دریافت هزینه ای بسیار اندک در اختیار دانشجویان قرار میگیرد.

 

وی جذب دانشجو به این دانشگاه را از طریق کنکور سراسری و سوابق تحصیلی اعلام و عنوان کرد: این مجموعه در حال حاضر با ظرفیت بیش از 7 هزار دانشجو، در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، دانشجو می پذیرد که در مقطع کارشناسی علاوه بر  پذیرش از طریق آزمون سراسری، در برخی از دانشکده ها به صورت سوابق تحصیلی نیز دانشجو می پذیرند. همچنین پذیرش دانشجو از میان طلاب با برگزاری آزمون اختصاصی ، در مقاطع کارشناسی ارشد از سال های قبل و مقطع دکتری ، از امسال نیز در دانشگاه در جریان می باشد.

 

رئیس دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم گفت: در حال حاضر، دانشگاه دارای ۸۵ عضو هیئت علمی است که از این تعداد ۱۸ نفر دانشیار و مابقی استادیار هستند.

 

 

وی در ادامه این نشست، با اشاره به دستاوردهای این دانشگاه در زمینه مقالات و مجله‌های علمی گفت: در حوزه مجلات، دانشگاه هفت مجله دارد که یکی ترویجی و شش مجله دیگر علمی-پژوهشی هستند. علاوه بر آن، دو مجله به زبان انگلیسی و عربی نیز منتشر می‌شود؛ مجله انگلیسی با عنوان «مطالعات علوم انسانی قرآن بنیان» و مجله عربی در زمینه نسخه‌شناسی، تلاوت و کتابت قرآن. تمامی این مجلات وضعیت خوبی دارند و اکثر آن‌ها رتبه‌بندی «ب» را دریافت کرده‌اند؛ تلاش می‌کنیم تا امسال یک یا دو مجله به رتبه «الف» ارتقا یابند.

 

دکتر نقیب ادامه داد: سالانه حدود ۳۰۰ مقاله علمی-پژوهشی توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه در مجلات مختلف منتشر می‌شود. دانشگاه شرط ترفیع سالانه اعضای هیئت علمی را داشتن حداقل دو امتیاز از مقالات علمی-پژوهشی تعیین کرده است؛ این شرط برای استادان و استاد تمام نیز اعمال می‌شود.

 

وی از گذشت ۵سال از تاسیس پژوهشکده دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم خبر داد و اظهار کرد: پژوهشکده دانشگاه نیز حدود پنج سال پیش تأسیس شد و امسال ساختمان مستقل آن به دانشگاه اختصاص یافته است. پژوهشگاه در زمینه نسخه‌های خطی نیز اقدامات چشمگیری انجام داده است؛ حدود ۱۳ هزار نسخه خطی تفسیری قرآن از منابع مختلف مانند آستان قدس و کشور ترکیه جمع‌آوری شده و در حال دسته‌بندی، نسخه‌شناسی و احیا توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه است.

 

رئیس دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم از اجرای رویداد برترین کتاب سال قرآنی از سوی این مجموعه خبر داد و بیان کرد: همچنین، دانشگاه هر ساله «جایزه کتاب سال قرآنی» را برگزار می‌کند. امسال ششمین دوره این رویداد برگزار خواهد شد. دوره گذشته، حدود ۱۸۰ اثر قرآنی از محققان و پژوهشگران دریافت و بررسی شد و علاوه بر کتاب‌ها، یک رساله دکتری قرآنی نیز جایزه گرفت. این برنامه به مرور زمان جایگاه خود را یافته و مورد حمایت محققان و جامعه علمی قرار گرفته است.

 

وی افزود: امسال به نفر اول «کتاب سال قرآنی» مبلغ ۲۵ میلیون تومان اهدا شد و همین روند برای سایر کتاب‌های برتر نیز رعایت شده است. علاوه بر این، همایش «پژوهش‌های قرآنی» نیز هر ساله همزمان با مسابقات بین المللی قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران به عنوان بخش علمی و پژوهشی این مسابقات از سوی دانشگاه با ارسال آثار علمی داخلی و خارجی به دبیرخانه همایش و انتخاب آثار برتر و تجلیل از برگیزدگان برگزار می شود. کمیسیون قرآن و علوم انسانی، که پیش از این مسئول برگزاری جایزه سال «علوم انسانی اسلامی صدرا» بود، اکنون به دانشگاه واگذار شده و بنده دبیر آن هستم. همچنین در زمینه نشر، علاوه بر انتشارات استادان و اعضای هیأت علمی، تفاهم‌نامه‌ای با سازمان سمت منعقد شده که طبق آن تاکنون حدود ۱۰ کتاب چاپ شده است.

 

دکتر نقیب ضمن بیان درخشش اعضای هیأت علمی و دانشجویان قرآنی این دانشگاه در همایش ها و المپیادهای علمی، ابراز کرد: آثار و مقالات استادان دانشگاه در همایش های مختلفی حائز رتبه های برتر شده اند. دریافت جایزه البرز از سوی عضو هیأت علمی دانشکده علوم قرآنی سبزوار، یکی از مهمترین رتبه های دریافت شده از سوی استادان ما بود. در حوزه دانشجویی نیز، نمایندگان دانشگاه در المپیاد علمی دانشجویی کشور در رشته الهیات و معارف طی سه سال اخیر، موفقیت‌های چشمگیری داشته و مدال‌های طلا، نقره و برنز عمدتاً توسط دانشجویان دانشگاه ما کسب شده است. علاوه براین دریافت رتبه های برتر در حوزه های مختلف قرآنی و علمی همچون مسابقات قرآنی ، پایان نامه های برتر، نشریات دانشجویی و ... نیز رتبه های خوبی از سوی دانشجویان کسب شده است.

 

رئیس دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، ضمن بیان آمار دانشجویانی که بعد از فارغ‌التحصیلی در بازار کار وارد شدند، اظهار کرد: براساس آمار وزارت علوم، درصد اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم حدود ۷۵ درصد است که رقم بسیار قابل توجهی محسوب می‌شود. دلیل این موفقیت، عمدتاً جذب سریع فارغ‌التحصیلان متدین در جامعه است. از این تعداد، ۴۱ درصد جذب آموزش و پرورش می‌شوند و حدود ۲۰ درصد وارد نیروهای نظامی و انتظامی مانند سپاه، ارتش، بسیج و سایر مراکز می‌شوند. برخی دیگر نیز خود اقدام به تأسیس مراکز فرهنگی می‌کنند. برای مثال، یکی از دانشجویان دانشگاه در الیگودرز، مرکزی با حدود هزار قرآن‌آموز و ۲۵۰ خانواده تحت پوشش ایجاد کرده است؛ یا در بشاگرد، دانشجویی مرکزی قرآنی با حدود هزار حافظ قرآن راه‌اندازی کرده است.

 

وی همچنین از تاسیس مدارس غیر انتفاعی قرآنی در مقاطع تحصیلی مختلف از سوی این دانشگاه به عنوان یکی دیگر از فعالیت های آن نام برد.

 

وی درباره چگونگی درآمدزایی این دانشگاه ابراز کرد: از منظر درآمدزایی، دانشگاه در سال‌های اولیه فعالیت خود درآمدی محدود داشته است؛ به‌گونه‌ای که در سال ۱۳۹۴، کل درآمد اختصاصی دانشگاه تنها ۱۴۰ میلیون تومان بود. با همت مدیریت و برنامه‌ریزی دقیق، این رقم به حدود دو میلیارد تومان در ماه افزایش یافته است. این درآمد از اجاره خوابگاه‌ها، مغازه‌ها و سایر امکانات دانشگاه حاصل می‌شود.

 

 

دکتر نقیب همچنین در پایان این نشست و دیدار صمیمانه با رئیس و معاونین دانشگاه معارف اسلامی، برای هرگونه همکاری با این دانشگاه اعلام آمادگی کرد و گفت: شایسته است در حوزه علوم انسانی، دانشمندان شاخص شناسایی و معرفی شوند؛ چراکه ما در مسیر بین‌المللی‌سازی مجلات، با این پرسش روبه‌رو می‌شویم که میزان ارجاع‌دهی بین‌المللی مقالاتمان چقدر است و چه اندازه محققان خارجی به آثار ما استناد کرده‌اند. متأسفانه در حال حاضر این پشتوانه را در اختیار نداریم و همین امر در مراحل بین‌المللی‌شدن دشواری‌هایی ایجاد کرده است. بر این اساس می‌توان همکاری‌هایی سامان داد تا موضوع ارجاع‌دهی علمی تقویت شود.

 

وی افزود: مجلات ما با توجه به تنوع موضوعی، ارتباط مستقیم و غیرمستقیم با رشته‌های متعدد شما دارند؛ برای نمونه، مجله «قرآن، فرهنگ و تمدن» با حوزه تمدنی شما هماهنگ است، «قرآن و علوم اجتماعی» می‌تواند با مباحث اخلاق و نیز تمدن مرتبط باشد، و نشریات تخصصی همچون «تفسیر تطبیقی»، «شبهه‌پژوهی» و «نقد آرای تفسیری» نیز کاملاً با رشته‌های تفسیری دانشگاه معارف اسلامی پیوند دارند. بنابراین می‌توان این مجلات را به اساتید و اعضای هیئت علمی شما معرفی کرد و در مقابل، مجلات شما نیز در میان اساتید ما معرفی شوند تا با افزایش ارجاعات علمی، سطح اعتبار پژوهش‌ها بالاتر رود و مشکلات موجود مرتفع گردد.

 

در پایان این نشست، معاونان هر دانشگاه به بیان گزارش عملکردی در حیطه فعالیت خود پرداختند و بر ضرورت انعقاد تفاهم نامه های مشترک همکاری تاکید کردند.