حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمد سجادی، مدیرمسئول مجله «قرآن، فرهنگ و تمدن»، به مناسبت درخشش این مجله و کسب رتبه «الف» از سوی سازمان علوم، تحقیقات و فناوری، که پیش‌تر نیز موفق به اخذ نمایه بین‌المللی DOAJ شده بود، درباره‌ی چرایی تأسیس این نشریه توضیح داد.

وی گفت: بحث شکل‌گیری تمدن اسلامی، همان‌گونه که در بیانات بزرگان، از جمله مقام معظم رهبری آمده است، در دهه‌ی ۹۰ به اوج خود رسید و به یکی از دغدغه‌های اصلی اندیشمندان تبدیل شد. بسیاری از صاحب‌نظران معتقد بودند که باید درباره‌ی تمدن و مبانی تمدن قرآنی و اسلامی کارهای بیشتری صورت گیرد. وقتی به این موضوع پرداختیم، متوجه شدیم که هیچ مجله‌ای به‌طور تخصصی در حوزه‌ی تمدن قرآنی فعالیت ندارد.

حجت‌الاسلام سجادی افزود: از همین‌رو، از حدود سال ۱۳۹۷ به این فکر افتادم که مجله‌ای با محوریت تمدن قرآن راه‌اندازی کنیم؛ مجله‌ای که به واکاوی مفاهیم تمدنی برگرفته از قرآن بپردازد و مطالب مرتبط با این حوزه را بررسی کند.

وی در ادامه با بیان اینکه «تمدن» در تعاریف بزرگان مجموعه‌ای از آداب، سنن و اصول است که به‌عنوان نمود بارز یک جامعه جلوه‌گر می‌شود، تصریح کرد: به‌عنوان نمونه، اصولی همچون ایثار، شهادت و شهامت اگر در جامعه‌ای ظهور پیدا کند، آن جامعه را می‌توان صاحب تمدن دانست.

مدیرمسئول مجله «قرآن، فرهنگ و تمدن» خاطرنشان کرد: متأسفانه برخی از اندیشمندان، تمدن را تنها در جلوه‌های ظاهری آن می‌بینند؛ در حالی‌که هدف ما در این مجله این بود که نشان دهیم تمدن فقط در نمودهای ساختمانی یا بصری خلاصه نمی‌شود، بلکه آداب، سنن و اصول ماندگار و تحول‌آفرین جامعه‌اند که اساس تمدن را شکل می‌دهند.

وی ادامه داد: در ابتدای کار مشاهده کردیم که در حوزه‌ی فرهنگ قرآنی نیز فعالیت‌های کافی صورت نگرفته است. از همین‌جا ایده‌ی تأسیس مجله‌ای با محوریت قرآن و فرهنگ شکل گرفت. پس از مشورت با بزرگان، دانشگاهیان و حوزویان، همگی تأکید داشتند که هر دو حوزه‌ی “قرآن و تمدن” و “قرآن و فرهنگ” اهمیت ویژه‌ای دارند؛ بنابراین تصمیم گرفتم هر دو محور را در قالب یک مجله واحد دنبال کنم.

سجادی اظهار کرد: به لطف الهی، اولین شماره مجله در پاییز ۱۳۹۹ منتشر شد و در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ نیز با انتشار چهار شماره بعدی، مجله وارد مرحله‌ی تکامل و تثبیت شد. تاکنون ۲۱ شماره از این مجله منتشر شده است و در مجموع حدود ۱۳۰ مقاله در دو محور اصلی “قرآن و فرهنگ” و “قرآن و تمدن” به چاپ رسیده است.

وی افزود: به فضل الهی، با همکاری اعضای هیئت علمی و تحریریه، مسیر مجله با قدرت ادامه یافته و مقالات ارزشمندی منتشر شده است.

دکتر سجادی در خصوص داوری و رتبه‌بندی مجله، گفت: بحمدالله، مجله موفق به کسب رتبه‌ی “الف” از وزارت علوم شده است. برای دستیابی به این رتبه، بخشی از امتیازات مربوط به محتوای علمی مقالات و بخشی دیگر به ساختار و نحوه‌ی ارائه‌ی آن‌هاست. ما در بخش ارائه، نوآوری‌هایی داشتیم که در ارتقای رتبه مؤثر بود.

وی در تشریح این نوآوری‌ها بیان کرد: در کنار چکیده متنی هر مقاله، چکیده تفصیلی و حتی چکیده تصویری نیز ارائه شده است. اگر مجله را مرور کنید، برای هر مقاله یک خلاصه تصویری خواهید دید. همچنین ارجاعات در مقالات به‌صورت دقیق و نظام‌مند ثبت می‌شود.

حجت‌الاسلام سجادی با اشاره به اهمیت اتقان علمی و کیفیت داوری مقالات افزود: سرعت، دقت و کیفیت داوری از عوامل مهم ارزیابی است. همچنین میزان ارجاعات و بازدید مقالات نقش بسزایی در رتبه دارد. خوشبختانه میانگین بازدید هر مقاله بیش از ۴۰۰ مرتبه است و میزان دانلود نیز چشمگیر بوده است.

وی با بیان اینکه در زمینه‌ی ارجاعات بیرونی هنوز جای رشد وجود دارد، گفت: در تلاشیم که مجله بیش از پیش در میان اندیشمندان و مراکز علمی مطرح شود.

مدیرمسئول مجله «قرآن، فرهنگ و تمدن» درباره‌ی گستره‌ی داوران نیز توضیح داد: در رتبه‌بندی وزارت علوم، پراکندگی داوران اهمیت دارد. خوشبختانه مجله‌ی ما از داورانی از سراسر کشور بهره‌مند است که بیشتر آنان استادتمام و از چهره‌های علمی شناخته‌شده‌اند؛ همین امر موجب ارتقای جایگاه مجله شده است.

وی در پاسخ به این پرسش که مخاطبان مجله چه کسانی هستند، گفت: هرچند مجله علمی است و مخاطب اصلی آن دانشگاهیان و پژوهشگران‌اند، اما بازخوردها نشان می‌دهد عموم مردم نیز از آن بهره‌مند می‌شوند. تماس‌ها و پیشنهادهای مردمی نشان داده که مقالات برای غیرمتخصصان نیز قابل استفاده است.