تأکید بر اشتراکات برای تقویت وحدت میان شیعه و سنی در شب قدر
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم گفت: برای تقویت وحدت میان شیعه و سنی در شب قدر، باید روی اشتراکات تأکید کرد و قرآن و نبی اکرم(ص) به عنوان محورهای اصلی وحدت می‌توانند منبعی برای نزدیکی دیدگاه‌های مختلف باشند.
شب قدر، همچنان که در ادبیات فکری شیعه جایگاه ویژه‌ای دارد، در میان فرقه‌های دیگر اسلامی نیز جایگاهی خاص دارد. شیعه و اهل سنت اگر چه در برخی موضوعات مرتبط با شب‌های قدر و آیین‌ها و مناسک ویژه آن، اختلاف نظرهایی دارند، اما در اهمیت آن تردید روا نمی‌دارند، شاید اختلاف‌های روایی و موضوعی مباحثی در خور توجه و اهمیت باشد، اما مهم‌تر از همه، قبول وجود چنین شبی است و فیض جاری و پیوسته‌ای که خداوند در این شب از آسمان فرو می‌فرستد.
در همین خصوص خبرنگار ایکنای خراسان رضوی با محمدجواد توکلی خانیکی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم گفت‌وگویی انجام داده است که در ادامه می‌خوانیم:
ایکنا ـ شب قدر چه جایگاهی در قرآن و روایات اسلامی دارد؟
شب قدر به عنوان شبی که از هزار ماه برتر است، در حقیقت کنایه‌ای از عمر انسان است، انسان معمولاً بیش از هزار ماه زندگی نمی‌کند و معمولاً عمر او بین ۸۰۰ تا ۹۰۰ ماه است، بنابراین، اگر هر فرد تنها یک شب قدر را درک کند، انگار یک عمر کامل در عبادت سپری کرده است، هیچ شبی در طول سال وجود ندارد که با شب قدر برابری کند، با این حال، ممکن است مفهوم «هزار ماه» نزد خداوند معنای متفاوتی داشته باشد که انسان توان درک آن را ندارد.
در مورد ماه رمضان، خداوند فرموده است: «روزه مال من است و من پاداش آن را می‌دهم». این جمله پیام مهمی دارد، تنها ماهی که خداوند خود را مالک آن می‌داند و پاداش آن را به عهده می‌گیرد، ماه مبارک رمضان است. شب‌های قدر در این ماه قرار دارند، مانند نگینی ارزشمند که بر انگشتر گرانبهایی نشسته باشد.
بنابراین، شب قدر از یک سو دارای ارزش عظیمی است و از سوی دیگر در ماهی قرار گرفته که خود از نظر خداوند ماهی ویژه و پر برکت است در خصوص ماه رمضان گفته شده است: «بهشت دری دارد که نامش ریّان است و تنها روزه‌داران از آن وارد بهشت می‌شوند». هیچ ماه دیگری مانند ماه رمضان برکات معنوی، روحی، جسمی و اقتصادی به انسان نمی‌دهد و این برکات به گونه‌ای است که انسان را حتی برای مدت‌ها پس از پایان ماه رمضان شاداب و پرانرژی می‌کند.
نگاه به مجموعه روایات در مورد ماه رمضان و شب قدر نشان می‌دهد که این ماه از دیگر ماه‌ها کاملاً متفاوت است. در این ماه گناهان انسان از بین می‌رود و انسان به مانند کودکی نوپا می‌شود که فرصتی دوباره برای شروع زندگی پیدا کرده است. در این ماه ملائکه از آسمان به زمین می‌آیند و با خود برکاتی می‌آورند، این برکات گاه مربوط به تقدیر انسان‌ها در طول سال است و گاه ناظر به خطراتی است که انسان را تهدید می‌کند، همچنین، مقدراتی برای توفیقاتی که انسان در سال آینده به دست خواهد آورد، نیز در این شب‌ها تعیین می‌شود.
اگر کسی بخواهد برای سال خود برنامه‌ای جامع تنظیم کند، نیازی نیست که کار خاصی انجام دهد و تنها کافی است که در شب‌های قدر با خداوند ارتباط برقرار کند و در این شب‌ها به دعا و عبادت بپردازد. یکی از شبهات مطرح شده در میان برخی از مردم آن است که شب قدر به دلیل ضربت خوردن امام علی(ع) به شب قدر تبدیل شده است، در حالی که این نظر اشتباه است، شب قدر قبل از وقوع این حادثه و تولد امام علی(ع) وجود داشته است.
ایکناـ تفاوت‌های دیدگاه شیعه و اهل سنت درباره شب قدر چیست؟
در خصوص تفاوت دیدگاه‌های اهل شیعه و اهل سنت نسبت به شب‌های قدر باید گفت که اهل سنت در برخی عبادات تفاوت‌هایی با اهل شیعه دارند، به عنوان مثال، زمان دقیق اذان صبح و غروب آنها برای نماز ممکن است کمی با ما متفاوت باشد، همچنین چون اهل سنت شامل چهار مذهب اصلی و چندین مذهب فرعی هستند، در درون خود نیز اختلافاتی دارند.
تفاوت‌های دیگری که در این شب‌ها میان اهل شیعه و اهل سنت وجود دارد، شامل شب‌زنده‌داری شیعیان و قرآن به سر گرفتن در شب‌های قدر است، در حالی که اهل سنت به این رسم پایبند نیستند، بلکه تا سحر بیدار مانده و به ختم قرآن می‌پردازند، همچنین اهل شیعه در این شب‌ها هزاران نماز می‌خوانند، در حالی که اهل سنت به خواندن نماز تراویح پرداخته و به شیوه خاص خود عبادت می‌کنند، ضمن اینکه در میان اهل سنت نیز اختلافاتی بر سر ۸ تا ۲۰ رکعت خواندن این نماز وجود دارد، همچنین اهل سنت در مساجد محلات خود از بیستم تا آخر ماه رمضان به امید درک شب قدر اعتکاف می‌کنند، اما این رسم در میان شیعیان وجود ندارد که این تفاوت‌ها ناشی از دیدگاه‌های علمی بزرگان آنها مانند شافعی، احمد حنبل، ابوحنیفه و امام مالکی است.
در میان شیعیان نیز چهار امامی‌ها، هفت امامی‌ها و دوازده امامی‌ها در مورد شب قدر دیدگاه مشترکی دارند که این وحدت در نگاه آنها، زمینه‌ساز همبستگی بیشتر است، اما اغلب آموزه‌های اهل سنت برگرفته از دستورات خلیفه دوم است که آنها به آن عمل می‌کنند.
ایکنا ـ چگونه می‌توان از شب قدر برای تقویت وحدت بین شیعه و سنی بهره برد؟
برای تقویت وحدت میان شیعه و سنی در شب قدر باید روی اشتراکات تأکید کرد و قرآن و نبی اکرم(ص) به عنوان محورهای اصلی وحدت می‌توانند منبعی برای نزدیکی دیدگاه‌های مختلف باشند. وقتی در شب قدر همگان به عبادت می‌پردازند، تفاوت در نحوه اجرای عبادات نباید منجر به تفرقه شود.
همچنین برگزاری مجالس مشترک میان اهل شیعه و اهل سنت برای عبادت و دعا می‌تواند فرصتی برای همبستگی بیشتر فراهم کند، البته باید به این نکته توجه داشت که این امر در عمل دشوار است، چراکه شیعیان در شب‌های قدر به خاطر ضربت خوردن امام علی(ع) احساس جراحت می‌کنند و این مسئله را از منظر تاریخی به خلفای اهل سنت نسبت می‌دهند.
در این شب‌های پرقدر، بزرگان توصیه می‌کنند که اگر این فرصت ارزشمند را از دست بدهیم، شاید دیگر هرگز آن را نیابیم، پس باید آن را قدر بدانیم، حفظ کنیم و با جدیتی تمام بهره ببریم.
گالری عکس
.jpg)
یادداشت 
